Ngày 28/12/2021, Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành Thông tư số 28/2021/TT-BLĐTBXH quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số Điều của Luật An toàn, vệ sinh lao động về chế độ đối với người lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, có hiệu lực từ ngày 01/03/2022 (“Thông Tư 28”). Theo đó, Thông Tư 28 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 04/2015/TT-BLĐTBXH (“Thông Tư 04”) và Thông tư số 26/2017/TTBLĐTBXH (“Thông Tư 26”), cụ thể:
1. Sửa đổi, bổ sung đối tượng áp dụng Thông Tư 28 hướng dẫn về trách nhiệm của người sử dụng lao động đối với các đối tượng được quy định tại các khoản 1, 2, 4 và 5 của Luật an toàn, vệ sinh lao động, bao gồm:
(i) Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động; người thử việc; người học nghề, tập nghề để làm việc cho người sử dụng lao động.
(ii) Các bộ, công chức, viên chức, người thuộc lực lượng vũ trang nhân dân.(iii) Người lao động Việt Nam đi làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng; Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam.
Một điểm mới tại Thông tư 28 là bổ sung đối tượng “Người lao động Việt Nam đi làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng và Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam”.
2. Bổ sung bồi thường tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và trợ cấp tai nạn lao động.
Bồi thường tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Trước đây, Thông Tư 04, người lao động bị bệnh nghề nghiệp phải có kết luận của Hội đồng giám định Y khoa hoặc cơ quan có thẩm quyền hoặc phải có kết quả thực hiện giám định bệnh nghề nghiệp định kỳ.
Hiện nay, Thông Tư 28 không quy định bắt buộc phải có giám định bệnh nghề nghiệp định kỳ, người lao động được bồi thường đối với trường hợp bị bệnh nghề nghiệp làm suy giảm khả năng lao động từ 5% trở lên hoặc bị chết do bệnh nghề nghiệp khi đang làm việc cho người sử dụng lao động hoặc nghỉ hưu, trước khi thôi việc, trước khi chuyển đến làm việc cho người sử dụng lao động khác (không bao gồm các trường hợp người lao động bị bệnh nghề nghiệp do làm các nghề, công việc cho người sử dụng lao động khác gây nên).
Tuy nhiên, biểu mẫu quyết định bồi thường bệnh nghề nghiệp đính kèm Thông Tư 28 quy định biên bản giám định mức độ suy giảm khả năng lao động của Hội đồng Giám định Y khoa hoặc Biên bản xác định người lao động chết do bệnh nghề nghiệp của cơ quan pháp y là một trong những căn cứ để quyết định bồi thường bệnh nghề nghiệp.
Ngoài việc bồi thường cho người lao động, Thông Tư 28 bổ sung quy định bồi thường cho thân nhân của người lao động bị chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Mức bồi thường được xác định ít nhất bằng 30 tháng tiền lương cho người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc cho thân nhân người lao động bị chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
* Trợ cấp tai nạn lao động
So với hai trường hợp được hưởng trợ cấp tai nạn lao động của Thông tư 04, tại Thông tư 28 đã thu hẹp lại trong trường hợp sau: “Người lao động bị tai nạn lao động làm suy giảm khả năng lao động từ 5% trở lên hoặc thân nhân người lao động bị chết do tai nạn lao động được hưởng chế độ trợ cấp tai nạn lao động, nếu nguyên nhân xảy ra tai nạn lao động hoàn toàn do lỗi của chính người lao động bị nạn gây ra (căn cứ theo kết luận của biên bản điều tra tai nạn lao động)”.
Việc trợ cấp tai nạn lao động được quy định tại Điều 4, Thông tư này cũng đã đề cập trợ cấp cho nhân thân người lao động bị chết do tai nạn lao động. Mức trợ cấp ít nhất 12 tháng tiền lương cho người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc cho thân nhân người lao động bị chết do tai nạn lao động
* Lưu ý: Trường hợp một người chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp thì số thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng không quá 04 người; trường hợp có 02 người chết trở lên thì thân nhân của những người này được hưởng 02 lần mức trợ cấp hàng tháng.
3. Sửa đổi, bổ sung đối tượng để xác định tiền lương làm căn cứ thực hiện bồi thường, trợ cấp trả cho người lao động nghỉ việc do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Đối với quy định về tiền lương làm căn cứ thực hiện bồi thường, trợ cấp, trước đây Thông Tư 04 quy định về đối tượng để xác định tiền lương như sau: “Đối tượng người lao động đang trong thời gian học nghề, tập nghề tại các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp”.
Hiện nay, điểm c khoản 2 Điều 5 Thông Tư 28 quy định “người học nghề, tập nghề để làm việc cho người sử dụng lao động”. Căn cứ vào khoản 2 Điều 3 Bộ Luật Lao động 2019, người sử dụng lao động là doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân có thuê mướn, sử dụng người lao động làm việc cho mình theo thỏa thuận.
Như vậy, Thông Tư 28 đã mở rộng đối tượng để xác định tiền lương bồi thường là người học nghề, tập nghề cho doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân có thuê mướn lao động làm việc cho mình theo thỏa thuận.
Ngoài ra, Thông Tư 28 đã bổ sung thêm một đối tượng mới để xác định mức tiền lương làm căn cứ bồi thường là công chức, viên chức trong thời gian tập sự (điểm d khoản 2 Điều 5).
4. Bãi bỏ quy định về bồi thường, trợ cấp trong những trường hợp đặc thù, bổ sung giải quyết chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp đối với các trường hợp cá biệt
Thông Tư 28 đã bãi bỏ quy định về bồi thường, trợ cấp trong những trường hợp đặc thù, thay vào đó bổ sung quy định về giải quyết chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp đối với các trường hợp cá biệt. Cụ thể Điều 8 Thông Tư 28 quy định các trường hợp giải quyết chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp khi người lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp không tham gia bảo hiểm y tế và khi người lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc nhưng người sử dụng lao động không đóng bảo hiểm xã hội cho họ.
5. Hồ sơ, thời hạn bồi thường, trợ cấp
* Hồ sơ bồi thường, trợ cấp Thông Tư 28 đã bãi bỏ cũng như bổ sung về hồ sơ bồi thường, trợ cấp như sau:
(i) Bãi bỏ tài liệu “Bản sao có giá trị pháp lý biên bản khám nghiệm hiện trường, sơ đồ hiện trường vụ tai nạn giao thông của công an giao thông hoặc giấy xác nhận của công an khu vực hoặc giấy xác nhận của chính quyền địa phương” khi lập hồ sơ bồi thường, trợ cấp
(ii) Bổ sung tài liệu “Văn bản xác nhận bị tai nạn trên đường đi và về (nếu có), đối với trường hợp quy định tại điểm c khoản 5 Điều 35 Luật an toàn, vệ sinh lao động. Nội dung văn bản xác nhận tham khảo theo mẫu tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Thông tư này”.
Ngoài ra, các tài liệu người sử dụng lao động có trách nhiệm lập hồ sơ đối với người lao động được hưởng chế động bồi thường bệnh nghề nghiệp thì cả Thông Tư 28 và Thông Tư 04 đều quy định giống nhau với các tài liệu:
(i) Hồ sơ bệnh nghề nghiệp của người lao động theo quy định của pháp luật hiện hành.
(ii) Biên bản xác định người lao động bị chết do bệnh nghề nghiệp củ a cơ quan pháp y hoặc biên bản giám định y khoa (văn bản xác định mức độ suy giảm khả năng lao động do bệnh nghề nghiệp) và kết luận của Hội đồng Giám định Y khoa có thẩm quyền.
(iii) Quyết định bồi thường bệnh nghề nghiệp của người sử dụng lao động.
* Thời hạn bồi thường, trợ cấp
Thời hạn để người sử dụng lao động bồi thường, trợ cấp cho người lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, cả hai Thông Tư 28 và Thông Tư 04 đều quy định giống nhau về thời hạn:
(i) Quyết định bồi thường, trợ cấp của người sử dụng lao động đối với người bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp phải được hoàn tất trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được biên bản giám định của Hội đồng Giám định Y khoa về mức độ suy giảm khả năng lao động đối với những vụ tai nạn lao động nặng hoặc kể từ ngày Đoàn điều tra tai nạn lao động cấp tỉnh hoặc cấp trung ương tổ chức cuộc họp công bố Biên bản điều tra tai nạn lao động tại cơ sở đối với những vụ tai nạn lao động chết người.
(ii) Tiền bồi thường, trợ cấp phải được thanh toán một lần cho người lao động hoặc thân nhân của họ, trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày người sử dụng lao động ra quyết định bồi thường, trợ cấp.
VLM LAW FIRM
- SĐT: 0977 364 568
- Email: hi@vlmlawfirm.com
- Địa chỉ: Tầng 5 Tòa nhà GIC, 18a Nguyễn Gia Trí, phường 25, Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh
- Website: vlmlawfirm.com
- Fanpage: VLM Law Firm